Αναφυλαξία
Ορισμός Αναφυλαξίας (ή αναφυλακτικού shock ή αλλεργικού shock)
Αποτελεί τον πλέον σοβαρό τύπο αλλεργικής αντίδρασης. Είναι δυνητικά θανατηφόρος και απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση. Το αναφυλακτικό επεισόδιο μπορεί να ξεκινήσει και να εξελιχθεί πλήρως μέσα σε λίγα λεπτά από την επαφή με τον υπεύθυνο παράγοντα. H συμπτωματολογία δυνητικά υποτροπιάζει 3-8 ώρες μετά την αρχική εκδήλωση (διφασική αναφυλαξία).
Συνήθη αίτια αναφυλαξίας στα παιδιά
Τροφές: ξηροί καρποί, αυγό, ψάρι, οστρακοειδή, δημητριακά,
φρούτα ή και γάλα στην βρεφική ηλικία.
Φάρμακα: αντιβιοτικά,αναλγητικά, αναισθητικά κ.α.
Υμενόπτερα: σφήκα, μέλισσα Σπανιότερα:
latex, ανοσοθεραπεία, φυσικοί παράγοντες όπως η άσκηση ή η
επαφή με το κρύο νερό, συστατικά εμβολίων, ιδιοπαθής κ.α.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Τα συμπτώματα και τα ευρήματα στην αναφυλαξία ποικίλουν και αφορούν σε περισσότερα του ενός συστήματα του οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα το παιδί μπορεί να παρουσιάζει:
Δέρμα
κνίδωση, δηλαδή εξάνθημα σε διάφορα σημεία του σώματος ( θυμίζει ανάγλυφο χάρτη ) που συνοδεύεται με κνησμό (φαγούρα) και μπορεί να επεκτείνεται ή να μεταναστεύει σε άλλα σημεία ή/και γενικευμένη ερυθρότητα κυρίως στο πρόσωπο και στον τράχηλο οίδημα (πρήξιμο) στα χείλη, βλέφαρα, αυτιά, ή γλώσσα με δυσκολία στην κατάποση και δυσάρεστο αίσθημα στον φάρυγγα
Αναπνευστικό
Οίδημα του λάρυγγα με δυσκολία στην εισπνοή, θορυβώδη εισπνοή (σιγμός) και βράγχος φωνής Βήχας, σφίξιμο στο στήθος, σφύριγμα στην εκπνοή και δύσπνοια δακρύρροια, ρινίτιδα, κνησμός, πταρμοί
Γαστρεντερικό
Ναυτία, έμετοι, κοιλιακό άλγος και διαρροικές κενώσεις
Καρδιαγγειακό
Αδυναμία, ζάλη, αίσθημα παλμών και λιποθυμίας ή και απώλεια αισθήσεων
Νευρικό
Ζάλη, διαταραχές όρασης, θόλωση διανοίας, απώλεια συνείδησης ή/ και σπασμοί
Τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται σε όλους τους ασθενείς και η απουσία μερικών (ακόμα και των δερματικών εκδηλώσεων) δεν αποκλείει την αναφυλαξία.
Αντιμετώπιση αναφυλακτικού επεισοδίου
Το πρώτο βήμα μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων είναι η άμεση χορήγηση αδρεναλίνης ενδομυικά. Το παιδί πρέπει να είναι ξαπλωμένο σε ύπτια θέση κατά τη χορήγηση του φαρμάκου και να παραμείνει στην ίδια θέση για λίγα λεπτά
Η αδρεναλίνη μπορεί να γίνει με αναρρόφηση της κατάλληλης ποσότητας του φαρμάκου από την αμπούλα σε σύριγγα ινσουλίνης και η εφαρμογή της στην προσθιοπλάγια επιφάνεια του μηρού.
ΚΥΡΙΩΣ ΟΜΩΣ χρησιμοποιείται αδρεναλίνη σε ειδική συσκευασία στυλό με συγκεκριμένη ποσότητα της ουσίας. Η μορφή αυτή είναι ευκολότερη στη χρήση από γονείς και παιδιά (προαπαιτούμενο η εκπαίδευση) και θα πρέπει να γίνεται άμεσα, χωρίς δεύτερη σκέψη, εφόσον ξεκινήσουν τα συμπτώματα.
Bλέπε οδηγίες σε φωτογραφία και video στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.anapen.co.uk
Επόμενο βήμα:
-παραμονή του ασθενούς σε οριζόντιο επίπεδο με τα πόδια σηκωμένα ψηλά και η εξασφάλιση ελεύθερης αναπνοής. Αν το παιδί νιώθει δυσκολία στην αναπνοή μπορούμε να το κρατήσουμε σε θέση 45°
-αναζητούμε ιατρική βοήθεια
-χορηγούμε στο παιδί (που συνεργάζεται), μετά την αδρεναλίνη αντιισταμινικό και κορτιζόνη για την αποφυγή ενδεχόμενης επιδείνωσης τις επόμενες ώρες και εισπν. σαλβουταμόλης (βρογχοδιασταλτικό) επί αναπνευστικών συμπτωμάτων
-επαναλαμβάνουμε αδρεναλίνη μετά από 15-20 λεπτά ή και νωρίτερα επί μη βελτίωσης ή επί υποτροπής
-ειδοποιούμε τους γονείς
>>>>>επί αναφυλαξίας:
1) inj ANAPEN ....................................................................................................
2) tb Medrol ....mg................................................................................................
3) sir Atarax........ml..............................................................................................
Το παιδί που εμφάνισε αναφυλακτικό επεισόδιο χρήζει ιατρικής παρακολούθησης τις επόμενες τουλάχιστον 4 ώρες ακόμα και αν φαίνεται ότι είναι καλά. Το διάστημα που απαιτείται να βρίσκεται το παιδί υπό ιατρική επίβλεψη, έχει σχέση με το ιστορικό του ασθενούς, την βαρύτητα του παρόντος επεισοδίου όπως και την ανταπόκρση στην αγωγή. Η εκτίμηση από ειδικό σε δεύτερο χρόνο κρίνεται απαραίτητη για την ολοκλήρωση του ελέγχου και την οργάνωση εξατομικευμένου πλάνου για την πρόληψη ή αντιμετώπιση νέου επεισοδίου.
Η εκπαίδευση παιδιού και γονέων για την αποφυγή του υπεύθυνου παράγοντα προλαμβάνοντας την αναφυλαξία αποτελεί τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης. Ωστόσο εφόσον εκδηλωθεί το επεισόδιο η έγκαιρη χορήγηση αδρεναλίνης μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια.
Η αμφιβολία και ο φόβος για την χορήγηση της αδρεναλίνης επί αναφυλαξίας λειτουργούν εις βάρος του μικρού ασθενούς.
Το ιστορικό προηγούμενης βαριάς αντίδρασης, η συνύπαρξη άσθματος και η μεγάλη ταχύτητα εξέλιξης του επεισοδίου αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες.
Είναι προτιμότερη η άμεση χορήγηση της αδρεναλίνης (αναφερόμενοι στους παιδιατρικούς ασθενείς) ακόμα και όταν δεν ήταν απολύτως απαραίτητη παρά το αντίθετο.
Το σκεύασμα αδρεναλίνης πρέπει να συνοδεύει το παιδί όπου αυτό βρίσκεται και να είναι ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι για την αναγνώριση των συμπτωμάτων και την χρήση της ένεσης οι γονείς και το παιδί (εφόσον είναι σε κατάλληλη ηλικία) καθώς και οι εκπαιδευτικοί.
